Ο Παγκύπριος Ιατρικός Σύλλογος (ΠΙΣ) και το Cyprus Integrity Forum (CIF), έχοντας ως στόχο την καταπολέμηση της διαφθοράς και απαιτώντας πλήρη διαφάνεια στο Σύστημα Υγείας, έχουν πραγματοποιήσει συνάντηση και δηλώνουν τα εξής:
- Τόσο ο ΠΙΣ, όσο και το CIF, υποστηρίζουμε πλήρως την απρόσκοπτη λειτουργία και την περαιτέρω ενίσχυση του ΓΕΣΥ στην Κύπρο. Με απόλυτη βεβαιότητα δηλώνουμε ότι το Γενικό Σύστημα Υγείας αποτελεί τεράστια καινοτομία για την Κυπριακή κοινωνία και για αυτό τον λόγο πρέπει να διασφαλιστεί η συνεχής και υγιής λειτουργία του σε κάθε περίπτωση. Επιπρόσθετα, πρέπει να διασφαλιστεί ότι η λειτουργία αυτή διακατέχεται από πλήρη διαφάνεια και κυμαίνεται εντός των κατάλληλων πλαισίων διακυβέρνησης και χρηστής διοίκησης.
- Τόσο το CIF όσο και ο ΠΙΣ, για περισσότερο από 2 χρόνια τώρα προειδοποιούμε τους διάφορους Κυβερνητικούς φορείς και αξιωματούχους, συμπεριλαμβανομένου του Επιτρόπου του ΓΕΣΥ και του Γενικού Ελεγκτή, για την ανάγκη ενίσχυσης του εποπτικού ελέγχου διακυβέρνησης του ΓΕΣΥ, αλλά δυστυχώς χωρίς να εισακουστούμε με αποτέλεσμα να χαθεί πολύτιμος χρόνος. Για ακόμη μια φορά επισημαίνουμε με έμφαση ότι πρέπει άμεσα να γίνουν οι απαραίτητες ενέργειες και ρυθμίσεις ώστε να καλυφθούν όσο πιο σύντομα είναι εφικτό, τα σοβαρά κενά του συστήματος όπως αυτό εφαρμόζεται σήμερα.
- Η μεγάλη αυτή ανάγκη έχει αναδειχθεί ακόμη περισσότερο και από τις άκρως ανησυχητικές διαπιστώσεις της Ελεγκτικής Υπηρεσίας για παραβίαση διαδικασιών, μεταξύ άλλων και σε ότι αφορά την ένταξη νοσηλευτηρίων στο ΓΕΣΥ, χωρίς αυτό να έχει γίνει με θεσμοθετημένους κανονισμούς. Τις εν λόγω ανησυχίες έρχεται να επιβεβαιώσει και η σχετική γνωμάτευση του Γενικού Εισαγγελέα όπου αναφέρει ρητά ότι «συμφωνίες μνημονίων συνεργασίας με αυθαίρετες διαδικασίες είναι παράνομες».
- Ο ΠΙΣ, όπως και το CIF εκφράζουν τις ανησυχίες τους και προειδοποιούν για την ανεπάρκεια ολοκληρωμένου εποπτικού ελέγχου (παράδειγμα το NICE – National Institute for Health and Care Excellence, NHS-Αγγλία), όπως και για την ανομοιογένεια σε συμβάσεις με διαδικασίες όπου υπάρχει μεγάλη έλλειψη διαφάνειας.
- Για ακόμη μία φορά, δεν μπορούμε να κρύψουμε τον προβληματισμό μας αναφορικά με την παράλειψη απαντήσεων ή/και με πλήρη διαφάνεια από τον ΟΑΥ, όσον αφορά τα διάφορα προβλήματα που έχουν προκύψει και διαφανεί από την αρχή της λειτουργίας του ΓΕΣΥ.
- Ο ΠΙΣ και το CIF δεν μπορούν να δεχτούν τους ισχυρισμούς ότι η διαφθορά στο ιατρικό επάγγελμα αποτελεί το μεγαλύτερο πρόβλημα του ΓΕΣΥ και οι ισχυρισμοί αυτοί μόνο ερωτήματα προκαλούν, εφόσον στις παγκόσμιες ταξινομήσεις των επαγγελμάτων που έχουν επηρεαστεί περισσότερο από την διαφθορά δεν βρίσκουμε τους γιατρούς στις πρώτες δέκα θέσεις. Μερικά παραδείγματα:
«Most corrupt professions: Members of Congress, Lobbyists, Car Salespeople, Telemarketers, Advertising Practitioners, Stockbrokers, Business Executives, Labour Union Leaders, Lawyers, Real Estate Agents. Μost corrupt professions: Lobbyists, Members of Congress, Car Salespeople, State Officeholders, Advertising Practitioners, TV Reporters, Newspaper Reporters, Business Executives, Local Officeholders. Least τrusted professions: Politicians (Journalists, Car salesmen, Telesales, Bankers, Paparazzi, Estate agents, Recruiters, Lawyer, Bailiffs. Top Ten Honesty/Ethics: Nurses, Pharmacists, Grade School, Teachers, Medical Doctors, Military Officers, Police Officers, Clergy, Day Care Providers, Judges, Nursing Home Operators. »[1]
Μήπως στην Κύπρο είναι διαφορετικά τα πράγματα; Αν υπάρχουν ιατροί που έχουν υποκύψει στην διαφθορά και έχουν ενεργήσει αντίθετα με την ιατρική δεοντολογία, τότε αυτές οι περιπτώσεις θα πρέπει να διερευνηθούν, να τεκμηριωθούν και να τεθούν ενώπιον των αρμόδιων οργάνων του Παγκύπριου Ιατρικού Συλλόγου ή/και σε περίπτωση διάπραξης άλλων παρεμφερών δια νόμου αδικημάτων να καταγγελθούν στην αστυνομία.
7. Διενεργώντας μια σύντομη και απλή έρευνα για τα ποσά που καταβάλλονται από τους Κύπριους για την υγεία τους, δημιουργήθηκαν περισσότερες απορίες πάρα απαντήσεις:
- Συνδρομή στον ΟΑΥ – πληρώνεται από όλους τους εργαζόμενους, τους εργοδότες και υπάρχουν ακόμα πολλές άλλες φορολογίες που καταβάλλονται προς όφελος του ΟΑΥ για τα οποία δεν έχουμε καθαρή εικόνα για το ακριβές ποσό. Ποιο είναι το ποσό όλων αυτών των εισφορών;
- Ο ΟΚΥΠΥ και τα δημόσια νοσοκομεία πληρώνονται από το κράτος και ως αποτέλεσμα από τον φορολογούμενο πολίτη και αυτό συμπεριλαμβάνει μισθούς, ιατρικό εξοπλισμό κ.α. Ποιο είναι αυτό το πόσο;
- Τα ταμεία Υγείας (CYTA, ΑΗΚ, ΕΤΥΚ και άλλα πολλά, πιο μικρά ταμεία) συνεχίζουν να παίρνουν πλήρεις εισφορές με την δικαιολογία ότι καλύπτουν όσες υπηρεσίες ή αγωγές δεν καλύπτονται από το ΓΕΣΥ. Ποιες είναι αυτές οι υπηρεσίες, αγωγές κτλ. που δεν καλύπτονται από το ΓΕΣΥ; Ποιο είναι το ποσό που πρέπει να πληρώνουν στην τελική, οι εργαζόμενοι για τη διασφάλιση της υγείας τους και που διοχετεύονται αυτά τα λεφτά;
- Παρ’ όλα τα πιο πάνω, ένα ποσοστό περίπου 35% του πληθυσμού συνεχίζει να διατηρεί τις ιδιωτικές, προσωπικές ασφάλειες του, καταθέτοντας ένα σεβαστό ποσό κάθε μήνα.
Όλα αυτά τα ποσά που καταβάλλονται από τον γενικό πληθυσμό για την διασφάλιση της υγείας του θα μπορούσαν να καταβάλλονται σε ένα ενιαίο σύστημα υγείας, πλήρως ελεγχόμενο και με απόλυτη διαφάνεια, το οποίο και θα τους προσφέρει τις πλέον ποιοτικές ιατρικές υπηρεσίες και θα τους παρέχει, κυρίως, ασφάλεια.
- Επίσης, να μην παραλείψουμε και το γεγονός ότι το Υπουργείο Υγείας κάθε χρόνο ξοδεύει ένα επιπρόσθετο σεβαστό ποσό, για επείγοντα περιστατικά που παραπέμπονται στο εξωτερικό ή σε ιδιωτικά νοσηλευτήρια του εσωτερικού.
Όλα αυτά αποτελούν γνήσιες ανησυχίες του ΠΙΣ και του CIF, οι οποίοι για ακόμα μια φορά κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, ώστε να ενεργήσουμε πριν να είναι πολύ αργά για την προάσπιση της διαφάνειας και την υγιή λειτουργία του ΓΕΣΥ, προς το συμφέρον όλης της Κυπριακής κοινωνίας.
[1] Laura Mortkowitz, “The 10 Most Dishonest Professions”, Medical Economics,
https://www.medicaleconomics.com/view/the-10-most-dishonest-professions